Big Science to potencjał, którego nie da się opisać w kilku zdaniach. To wielowymiarowe, wielopłaszczyznowe i niemożliwe do jednoznacznego zdefiniowania pojęcie. Składają się na nią różne podmioty, branże i dziedziny. Choć może wydawać się odległa, to z Big Science każdy z nas spotyka na co dzień korzystając z Internetu, telefonu komórkowego czy leków.

Choć projekty Big Science prowadzone są głównie w ogromnych instytucjach takich jak CERN, ITER, ESA czy ESS, to nie zdajemy sobie sprawy, jak blisko nas jest Wielka Nauka. Spotykamy ją na co dzień korzystając z Wi-Fi czy odkurzacza bezprzewodowego.

– Każdy czytający ten artykuł, już przez to, że wszedł na stronę www.technologpark.pl, zetknął się z „efektami ubocznymi” Big Science, które przybrały formę urządzeń czy technologii bezpowrotnie zmieniających nie tylko nasze codzienne życie i gospodarkę. Dzięki transferowi technologii są one tworzone przez przedsiębiorców i naukowców, którzy często działają przy uczelniach czy parkach technologicznych, oddalonych może zaledwie kilka ulic czy kilometrów od naszych domów – opowiada Sylwia Wójtowicz, dyrektor ds. współpracy z ośrodkami Big Science Wrocławskiego Parku Technologicznego i łącznik przemysłowy z CERN.

Jakie technologie i produkty miały swój początek w projektach Big Science? Oto kilka przykładów.

WWW prosto z CERN czyli wynalazek, który zmienił świat

Dzięki projektom naukowym Big Science możemy dziś korzystać z Wi-Fi, WWW i ekranów dotykowych nawet na nawigacji satelitarnej. Wi-Fi powstało na podstawie technologii opracowanej na potrzeby badania radiacji z eksplodujących czarnych dziur – ten „efekt uboczny”, notabene nieudanego projektu badawczego, zmienił oblicze transferu danych.

Podobnie rewolucyjny wpływ na światową komunikację miał HTML, hipertekstowy język znaczników pozwalający opisać strukturę informacji zawartych wewnątrz strony internetowej, który został opracowany w 1989 roku w CERN przez Tima Berners-Lee, na potrzeby zarządzania dostępem do dokumentów w organizacji. Był to początek opracowania szeregu innowacyjnych rozwiązań, które wykreowały nowoczesną sieć internetową World Wide Web. To wynalazek, który bezpowrotnie odmienił  światową gospodarkę, kreując w niej nowe sektory, produkty i usługi oraz rynki zbytu na nie – opowiada Wójtowicz

Innym przykładem są wszechobecne dziś, pojemnościowe ekrany dotykowe. Zostały one wynalezione w latach 70.  w CERN przez Franka Becka oraz Benta Stumpe. Pierwotnie miały służyć potrzebom wewnętrznych systemów sterowania i kontroli w CERN. Komercjalizacja tej technologii sprawiła, że są one używane dziś przez miliardy ludzi w smartfonach, tabletach i innych urządzeniach.

Technologie medyczne – od termometru do nowoczesnych leków

Big Science pozwoliła na stworzenie i wprowadzenie do powszechnego użytku wielu rozwiązań z zakresu med-tech. Termometry bezdotykowe, czyli urządzenia ułatwiające nam mierzenie temperatury ciała, powstały w oparciu o technologię wykorzystywaną w teleskopach do mierzenia temperatury gwiazd. Innym przykładem są pompy insulinowe – urządzenia te bazują na technologii opracowanej w NASA do monitorowania oznak życia astronautów w trakcie długich podroży kosmicznych.

Co więcej, według danych CERN, ¼ spośród 20 najczęściej używanych na świecie leków (np. nowoczesne środki na Malarię, grypę czy AIDS), powstała dzięki użyciu infrastruktury badawczej związanej z synchrotronem, szczególnym typem akceleratora cyklicznego, skonstruowanym na potrzeby badań z dziedziny fizyki.

Z kosmosu do naszych domów

Big Science to również kosmos. Jego eksploracja prowadzona przez NASA i ESA, szczególnie wysłanie człowieka w przestrzeń kosmiczną to źródło ogromnej ilości technologii i produktów, których powszechnie używamy – w końcu każdy rodzic używał pieluch jednorazowych, prawda? W ramach projektu NASA Home and City w formie interaktywnych wizualizacji możemy zobaczyć, jakie efekty w przemyśle i codziennym życiu miasta oraz domu każdego z nas przyniosły jej projekty. Wśród nich są gogle dla narciarzy, koce ratunkowe, bezprzewodowe słuchawki, detektory zanieczyszczeń chemicznych czy pianka izolacyjna.

Więcej informacji o Big Science, jej wpływie na gospodarkę i społeczeństwo można znaleźć na portalu BIG SCIENCE HUB, którego inicjatorem i koordynatorem jest Wrocławski Park Technologicznym.